Ik adviseer docenten in vakdidactiek van CKV en Kunst Algemeen in het voortgezet onderwijs en biedt bijscholing aan met als doel het verbeteren van het kunstonderwijs. Voor middelbare scholen denk ik mee in het ontwerpen van kwalitatieve lessen voor de vakken Kunst Algemeen en CKV in de vorm van workshoptrainingen en individuele begeleiding. 

 

Het uitgangspunt is dat de leerlingen centraal staan en de juiste kennis en vaardigheden leren, in lijn met de examentermen, en deze flexibel kunnen toepassen in nieuwe situaties. Dit vergt een doordachte inrichting van de leerlijn en lessen. Kunsttheorie doceren is dan ook geen eenvoudige opgave. Wij helpen u graag vooruit!

 

De volgende modules worden aangeboden in de vorm van workshoptrainingen van circa 3 uur:

 

Module 1 – Organisatie en kennisverwerking van Kunst Algemeen 

Deze module gaat in op wat de essentie het vak Kunst Algemeen is qua opzet, eindtermen, vaardigheden, onderwerpen en invalshoeken aan de hand van praktische voorbeelden. 

Daarnaast wordt gekeken hoe je stofbeperking kan toepassen en op welke verschillende manier je het vak inhoudelijk en in de tijd kan organiseren. Het huidige PTA kan dan ook tegen het licht gehouden worden. Daarnaast sta ik stil met de kunstsectie wat de waarde van het vak is, waartoe de leerling leert voor en de visie van de kunstsectie hierop is, dit mede gerelateerd aan motivatie van en voor leerlingen.

Tevens wordt ingegaan op wat voor kennisverwerking voor Kunst Algemeen benodigd is en hoe je dit met kernconcepten kan aanvaren, en anderzijds wat leerlingen aan het eind van de rit moeten kunnen qua vaardigheden en kennis voor het examen als basis voor de leerdoelen en als ondersteuning bij het (formatief) leren voor/door leerlingen.

 

Module 2 - Constructive alignment en activerende didactiek Kunst Algemeen

Deze module richt zich op het maken van een goede en gestructureerde kunstles, waar de juiste mechanismes als basis inzitten. In deze module wordt uiteengezet wat cognitieve denkvaardigheden volgens Bloom zijn en hoe de vereiste hogere (denk)vaardigheden ontwikkeld kunnen worden door de relatie tussen leerdoelen, leeractiviteiten, bijpassende activerende werkvormen en evaluatie/toetsing op een correcte wijze toe te passen, en dit te borgen door constructive alignment. Daarbinnen is ook aandacht voor het activerende didactiek, het activeren van voorkennis en detecteren van misconcepties.

 

Module 3 - Beter leren kijken en kunst analyseren

Deze module richt zich op het leren beter kijken voor leerlingen met activerende kijktechnieken en kleine en grotere werkvormen, met daarbij aandacht voor kunstanalysevaardigheden voor de Kunst Algemeen disciplines (beeldend, architectuur, drama, dans, muziek, film) die vereist zijn voor het goed maken van een Kunst Algemeen examen. Hierbij komen voorstelling, vormgeving, contextualisatie en betekenisgeving aan de orde aan de hand van verschillende voorbeelden, werkvormen en examenvragen.

 

Module 4 - Toetsing en leer- en examenstrategie

Daar de exameneindtermen vooral hogere denkvaardigheden toetsen, zijn de vragen veelal niet zozeer op reproductie gericht, maar meer op het flexibel toepassen van kennis in nieuwe situaties en contexten en kunstanalysevaardigheden. In deze module wordt de opzet van het examen nader verklaard, maar vooral ook hoe je zelf goede toetsvragen en opdrachten kan maken die coherent zijn met de eindtermen en lesplannen.

Aansluitend op toetsing, wordt inzichtelijk gemaakt wat voor typen examenvragen voor Kunst Algemeen voorkomen met een aantal examenvragen als voorbeeld. Dit is mede maatgevend hoe je de lessen moet inrichten. Daarnaast wordt er aandacht besteed aan een stappenplan hoe je een examenvraag zodanig moet ontleden opdat je weet wat je moet doen voor het antwoord en hoe dit te construeren. Ook wordt Taalteken geoefend om een taalkundig correct antwoord te geven en diverse effectieve examentips gegeven.

 

Module 5 - Werkvormen voor in het museum (en in de klas)

In deze module wordt aandacht besteed hoe je meer uit een bezoek aan een museum kan halen voor de leerlingen. Daarnaast is een concrete oefening in de opgedane kennis uit de eerdere trainingen, onder begeleiding, ontzettend nuttig, zeker in een context waar veel potentieel voor effectief en ‘betekenisvol leren’ aanwezig is. Er is dan bovendien sprake van ‘hands on’ praktijkervaring met het voordeel van directe feedback. Een variëteit aan werkvormen worden behandeld die een meerwaarde aan een museumbezoek (maar ook in de klas) geven. Desgewenst kan dit ook in een museum geoefend worden.

 

Module 6 - Kennisbasis onderwerpen Kunst Algemeen

Voor nieuwe docenten kan het zijn dat de kennisbasis over de onderwerpen van Kunst Algemeen en haar invalshoeken voor reflectie nog vrij smal is. Om de kennisbasis van de nieuwe docent dusdanig bij te spijkeren tot een niveau waarmee het vak Kunst Algemeen in beginsel veilig gestart kan worden, kan ik een zeer uitgebreide spoedcursus over de examenonderwerpen aan in collegevorm aanbieden, uiteraard met aandacht voor kernconcepten en geschikte werkvormen. Er kan eventueel prioriteit gegeven worden aan de examenonderwerpen.

 

De spoedcursus bestaat uit een of meerdere te kiezen submodules:

Onderwerp 1: Cultuur van de kerk in de elfde tot en met veertiende eeuw

Onderwerp 2: Burgerlijke cultuur van Nederland in de zeventiende eeuw

Onderwerp 3: Hofcultuur

Onderwerp 4: Cultuur van romantiek en realisme in de negentiende eeuw 

Onderwerp 5: Cultuur van het moderne in de eerste helft van de twintigste eeuw 

Onderwerp 6: Massacultuur vanaf 1950

 

De onderwerpen van de trainingssessies gaan gepaard met samenvattende readers en beeldmateriaal, die beschikbaar gesteld worden voor de cursist. In de sessies worden bepaalde accenten met praktische actieve werkvormen behandeld, opdat de lessen voor de leerling vanuit de kennisbasis eenvoudig en optimaal ingericht kunnen worden. 

 

Module 7 - CKV-didactiek

In deze module staat de didactiek van het schoolvak CKV (Culturele en Kunstzinnige Vorming) centraal. Het doel is om kennis en inzichten te verwerven die je helpen verantwoorde en authentieke keuzes te maken in het geven van het vak CKV.  Als docent CKV heb je namelijk een belangrijke taak: het is aan jou leerlingen te motiveren en enthousiast te maken en hen te begeleiden in het vormen van een nieuwsgierige attitude wat betreft het ervaren en waarderen van culturele en kunstzinnige uitingen. In deze cursus onderzoeken we wat het vak (in praktijk en theorie) inhoudt, waarom er een nieuw examenprogramma ingevoerd is, wat het van je vraagt om een goede docent CKV te zijn en welke rol onderzoeksvaardigheden hierbij spelen.

 

Als u meer wilt weten of wilt overleggen voor een geschikt programma, informeer dan vrijblijvend via onderstaande contactknop.

Ik ben ook verbonden aan het Expertisecentrum Kunsttheorie. Dit is een platform van het landelijk expertisecentrum Mens- en Maatschappijvakken, waar de afdeling vakdidactiek Kunsttheorie van de lerarenopleiding (ILO) van de Universiteit van Amsterdam zich ten doel stelt de kwaliteit van het onderwijs in de kunsttheorie te verbeteren. Ze doet dat door het ontwikkelen, bijeenbrengen, delen en toepassen van vakdidactische kennis gericht op kunstanalyse, kunstgeschiedenis, kunst algemeen, CKV en museumeducatie. Het expertisecentrum kunsttheorie werkt aan vakdidactische producten, organiseert trainingen en geeft advies.